Pomoc społeczna przewiduje następujące świadczenia niepieniężne:

Praca socjalna (art. 45)

To działalność zawodowa mająca na celu pomoc osobom i rodzinom we wzmacnianiu lub odzyskiwaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie poprzez pełnienie odpowiednich ról społecznych oraz tworzenie warunków sprzyjających prawidłowemu funkcjonowaniu. Prowadzona praca socjalna jest ukierunkowana na rozwinięcie i wzmocnienie aktywności i samodzielności życiowej osób i rodzin. Może być ona prowadzona również ze społecznością lokalną w celu zapewnienia współpracy i koordynacji działań.

Praca socjalna świadczona jest osobom i rodzinom bez względu na dochód.

Usługi opiekuńcze (art. 50)

Usługi te przysługują osobom samotnym, które z powodu wieku, choroby lub z innych przyczyn wymagają pomocy innych osób, a są jej pozbawione. Osoby te mogą zgłosić się do pracownika socjalnego GOPS w Jońcu i zasygnalizować swój problem.

Usługi opiekuńcze świadczone są w miejscu zamieszkania przez opiekunki. Obejmują pomoc w zaspokajaniu podstawowych codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczna, zleconą przez lekarza pielęgnację oraz w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze

Usługi dostosowane do potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym.

Rada Gminy określa, w drodze uchwały, szczegółowe warunki przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi oraz szczegółowe warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również tryb ich pobierania.

GOPS w Jońcu przyznając usługi opiekuńcze ustala okres i miejsce ich świadczenia oraz zakres czynności.

Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze są nieodpłatne w przypadku, gdy dochód osoby lub rodziny nie przekracza kryterium dochodowego lub jest równy kryterium dochodowemu określonemu w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej.

Usługi te przyznawane są na wniosek lekarza, osoby zainteresowanej lub przedstawiciela ustawowego.

Składki na ubezpieczenie społeczne (art. 42)

Za osobę, która zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującą matką, ojcem lub rodzeństwem, ośrodek pomocy społecznej opłaca składkę na ubezpieczenie emerytalne i rentowe od kwoty kryterium dochodowego w rodzinie, jeżeli dochód na osobę w rodzinie osoby opiekującej się nie przekracza 150% kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie i osoba opiekująca się nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym z innych tytułów lub nie otrzymuje emerytury albo renty. Dotyczy to również osób, które w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej opieki pozostają na bezpłatnym urlopie.

Przez ojca i matkę należy również rozumieć ojca i matkę współmałżonka.

Konieczność sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad chorym stwierdza lekarz ubezpieczenia zdrowotnego w zaświadczeniu wydanym nie wcześniej niż na 14 dni przed złożeniem wniosku o przyznanie świadczenia.

Składka na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w wysokości określonej przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych jest opłacana przez okres sprawowania opieki.

Składka ta nie przysługuje osobie, która w dniu złożenia wniosku o przyznanie świadczenia:

• ukończyła 50 lat i nie posiada okresu ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego) wynoszącego co najmniej 10 lat
• posiada okres ubezpieczenia (składkowy i nieskładkowy) wynoszący 20 lat w przypadku kobiet i 25 lat w przypadku mężczyzn

Sprawienie pogrzebu (art. 44)

Osobom zmarłym zamieszkałym na terenie gminy nie posiadającym osób bliskich oraz krewnych, względnie gdy osoby te nie maja możliwości ich pochowania, przysługuje pogrzeb sprawiony przez gminę, będący świadczeniem z pomocy społecznej.

Pogrzeb sprawia się zgodnie z wyznaniem zmarłego w sposób ustalony przez gminę.

Udzielenie schronienia, posiłku i niezbędnego ubrania (art. 48)

Osoba lub rodzina ma prawo do schronienia, posiłku i niezbędnego ubrania jeżeli jest tego pozbawiona:

• udzielanie schronienia następuje przez przyznanie tymczasowego miejsca noclegowego w noclegowniach, schroniskach i innych miejscach do tego przeznaczonych
• przyznanie niezbędnego ubrania następuje poprzez dostarczenie osobie potrzebującej bielizny, odzieży i obuwia odpowiednich do pory roku i indywidualnych właściwości
• pomoc doraźna albo okresowa w postaci jednego gorącego posiłku dziennie przysługuje osobie, która własnym staraniem nie może go sobie zapewnić
• pomoc w formie gorącego posiłku, przyznana dzieciom i młodzieży w okresie nauki może być realizowana w formie zakupu posiłków.

Dom pomocy społecznej

Osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej (art. 54)

Decyzję o skierowaniu do domu pomocy społecznej i decyzję ustalającą odpłatność za pobyt w domu pomocy społecznej wydaje organ gminy właściwej dla tej osoby w dniu jej kierowania (art. 59).

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012 r. w sprawie domów pomocy społecznej (Dz.U. 2012 poz. 964) do domu pomocy społecznej kieruje się na podstawie:

• pisemnego wniosku osoby ubiegającej się o skierowanie do domu złożonego w ośrodku pomocy społecznej właściwym ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu w dniu jej kierowania, za zgoda osoby ubiegającej się lub jej przedstawiciela ustawowego wniosek może zgłosić inna osoba fizyczna lub prawna , a także powiatowe centrum pomocy rodzinie lub ośrodek pomocy społecznej
• rodzinnego wywiadu środowiskowego przeprowadzonego przez pracownika socjalnego ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu osoby ubiegającej się w dniu jej kierowania, zawierającego w szczególności pisemne stwierdzenie braku możliwości zapewnienia usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania przez rodzinę lub gminę.

Pomoc społeczna przewiduje następujące świadczenia pieniężne:

• zasiłek stały,
• zasiłek okresowy,
• zasiłek celowy,
• specjalny zasiłek celowy.

Zasiłek stały

Jest to świadczenie obligatoryjne (obowiązkowe) przysługujące na podstawie art. 37 ustawy o pomocy społecznej osobom całkowicie niezdolnym do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, spełniającym kryterium dochodowe i stanowi uzupełnienie dochodu tych osób do kryterium ustawowego.

Zasiłek stały przysługuje:

1. pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej (634,00 zł);
2. pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie (514,00 zł).

Całkowita niezdolność do pracy oznacza:

- całkowitą niezdolność do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (orzeczenie lekarza orzecznika/ Komisji ZUS o całkowitej niezdolności do pracy lub/ oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji), albo

- zaliczenie do I lub II grupy inwalidów, lub

- znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności (odpowiednie orzeczenie zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności).

Osoba niezdolna do pracy z tytułu wieku to osoba, która ukończyła 60 lat (kobieta) lub 65 lat (mężczyzna).

Zasiłek stały nie przysługuje osobie uprawnionej do renty socjalnej (do renty takiej uprawniona jest zwykle osoba, której niepełnosprawność powstała w młodym wieku, np. w trakcie nauki w szkole, i która z tego powodu nie była w stanie nabyć innych uprawnień, np. do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Zasiłek nie przysługuje też jeśli osoba uprawniona jest do świadczenia pielęgnacyjnego.

Maksymalna kwota zasiłku stałego wynosi 604,00 zł, minimalna - 30 zł. Zasiłek wypłacany jest w wysokości różnicy między kryterium dochodowym a dochodem osoby (lub na osobę w rodzinie).

Zasiłek okresowy

To świadczenie przysługujące na podstawie art. 38 ustawy o pomocy społecznej, adresowane jest do osób i rodzin bez dochodów lub o dochodach niższych niż ustawowe kryterium oraz zasobach pieniężnych nie wystarczających na zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych Jest wypłacany m.in. w następujących sytuacjach:

• długotrwała choroba,
• niepełnosprawność,
• bezrobocie,
• możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego.

Wysokość zasiłku okresowego ustalana jest w podobny sposób jak zasiłku stałego, tzn. od wysokości odpowiedniego kryterium dochodowego odejmuje się dochód osoby lub rodziny. Maksymalna wysokość zasiłku nie może przekroczyć 604,00zł - w przypadku osoby samotnie gospodarującej, w przypadku rodziny - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny. Minimalną wysokość zasiłku opisują dwie zasady:

1. zasiłek okresowy nie może być wypłacony w kwocie mniejszej niż 30 zł.
2. zasiłek okresowy nie może być mniejszy niż: - w przypadku osoby samotnie gospodarującej – 50% różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, - w przypadku rodziny – również 50% różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem rodziny.

Okres, na jaki przyznane zostanie to świadczenie, ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy. Świadczenie to może być przyznane w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe, ale pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku (art. 41 ustawy o pomocy społecznej).

Zasiłek celowy

Jest to świadczenie fakultatywne przyznawane na podstawie art. 39 ustawy o pomocy społecznej na zaspokojenie niezbędnej potrzeby życiowej. Zasiłek może być przeznaczony na lub może pokryć:

• koszty zakupu żywności, leków, leczenia,
• kupno opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego,
• drobne remonty i naprawy w mieszkaniu,
• koszty pogrzebu,
• bilet kredytowy.

Na podstawie art. 40 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej zasiłek może być również przyznany osobie lub rodzinie, która poniosła straty w wyniku:

• zdarzenia losowego,
• klęski żywiołowej lub ekologicznej.

W tych przypadkach pomoc może być przyznana niezależnie od dochodu i może nie podlegać zwrotowi.

Specjalny zasiłek celowy

Jest świadczeniem przysługującym na podstawie art. 41 ustawy o pomocy społecznej i może być przyznany w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe. Pomoc nie podlega zwrotowi jeśli wysokość pomocy (wartość) nie przekroczy odpowiedniego kryterium dochodowego. W szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe może być również przyznany zasiłek okresowy, zasiłek celowy lub pomoc rzeczowa, pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku lub wydatków na pomoc rzeczową.

Pomoc społeczna - komu przysługuje pomoc

Pomoc społeczna na zasadach określonych w ustawie jest udzielana osobom i rodzinom, w szczególności z powodu (art. 7 Ustawy o pomocy społecznej):

• ubóstwa,
• sieroctwa,
• bezdomności,
• bezrobocia,
• niepełnosprawności,
• długotrwałej lub ciężkiej choroby,
• przemocy w rodzinie,
• potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności,
• bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych,
• braku umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo-wychowawcze,
• trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy,
• trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego,
• alkoholizmu lub narkomanii,
• zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej,
• klęski żywiołowej lub ekologicznej.

Prawo do świadczeń pieniężnych przysługuje osobom i rodzinom, których dochód nie przekracza kryterium dochodowego - przy jednoczesnym wystąpieniu, co najmniej jednej z w/w okoliczności.

Kryterium to stanowią kwoty (art. 8 ustawy o pomocy społecznej):

• 701,00 zł - dla osoby samotnie gospodarującej
• 528,00 zł - dla każdej osoby w rodzinie.

Rada gminy, w drodze uchwały, może podwyższyć kwoty uprawniające do zasiłków okresowego i celowego.

W systemie pomocy społecznej przez rodzinę rozumie się osoby spokrewnione i niespokrewnione, pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.

Osobie odbywającej karę pozbawienia wolności nie przysługuje prawo do świadczeń z pomocy społecznej. Osobie tymczasowo aresztowanej zawiesza się prawo do świadczeń z pomocy społecznej. Za okres tymczasowego aresztowania nie udziela się świadczeń (art. 13 ustawy o pomocy społecznej).

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości oferując pomoc w formie świadczeń pieniężnych i niepieniężnych.