Nadużywanie alkoholu przez jednego z członków rodziny destabilizuje funkcjonowanie całego systemu rodzinnego, rodzi poważne problemy, jest przyczyną cierpienia dorosłych i dzieci. Narastanie problemu alkoholowego skłania niepijących członków rodziny do szukania sposobów pozwalających im przetrwać w sytuacji permanentnego stresu, braku poczucia bezpieczeństwa i stabilizacji, niemożności zaspokojenia elementarnych potrzeb psychologicznych, a czasami również biologicznych. Osoba pijąca z biegiem czasu coraz silniej koncentruje się na alkoholu, wycofuje się z pełnienia ról życiowych, przestaje świadczyć na rzecz rodziny, a czasem nawet interesować się swoimi bliskimi. Wymaga opieki i obsługi.
Konsekwencją życia z partnerem nadużywającym alkoholu może być współuzależnienie. Osoba współuzależniona:
- Przejawia silną koncentrację myśli, uczuć i zachowań na zachowaniach alkoholowych osoby pijącej
- Szuka usprawiedliwień sytuacji picia, zaprzeczania problemowi
- Ukrywa problem picia przed innymi
- Przejmuje kontrolę nad piciem osoby bliskiej (ogranicza sytuacje alkoholowe, wylewa alkohol, odmierza ilości, kupuje alkohol, aby pijący nie wychodził z domu itp.)
- Przejmuje odpowiedzialność za zachowania pijącego partnera, łagodzi konsekwencje picia: kłamie, płaci długi, dba o higienę pijącego, o jego wizerunek itp.
- Przejmuje za osobę pijącą obowiązki domowe, które ona zaniedbuje.
Życie w długotrwałym stresie spowodowanym piciem osoby bliskiej i brak skuteczności własnych działań nakierowanych na rozwiązanie problemu picia powodują poważne konsekwencje psychologiczne:
- Zaburzenia psychosomatyczne:
- Nerwice
- Zaburzenia życia emocjonalnego (chaos emocjonalny, huśtawka nastrojów, stany lękowe i depresyjne, napięcie i stan ciągłego pogotowia emocjonalnego)
- Zakłócenia czynności poznawczych (zagubienie, chaos poznawczy, brak poczucia sensu i celu, zakłócenie wzorców normy i zdrowia, nierealistyczne oczekiwania)
- Pustkę duchową i brak nadziei
- Samotność
- Poczucie niemożności rozstania się
- Czasami nadużywanie substancji psychoaktywnych (zwłaszcza leków nasennych i uspokajających)
- Trudności w rozpoznawaniu własnych potrzeb, w realizacji własnych pragnień, ambicji i celów
- Wyraźnie odczuwane obniżenie jakości życia.
Co należy robić, oto kilka zasadniczych wskazówek dla osób współuzależnionych:
- „Spojrzeć prawdzie w oczy”, tzn. przyznać, że w rodzinie istnieje problem alkoholowy.
- Zdobywać wiedzę o alkoholizmie- istnieje wiele książek na ten temat.
- Dążyć do pokonania własnych słabości, jak złość, litowanie się nad sobą, stany depresyjne- tego rodzaju reakcje niczemu dobremu nie służą. Ich pokonanie ma podstawowe znaczenie dla zwiększenia poczucia pewności siebie i poprawy samopoczucia członków rodziny.
- Nie pozwalać alkoholikowi na obwinianie siebie czy innych domowników.
- Nie posługiwać się karą, przekupstwem czy groźbą w celu zmuszenia alkoholika do porzucenia nałogu, gdyż prowadzi to do narodzenia się poczucia winy u osoby uzależnionej i pogłębienia nałogu.
- Nie ukrywać problemów spowodowanych przez alkoholizm, np. nie usprawiedliwiać nieobecności alkoholika w pracy, aby nie osłabić w nim woli uwolnienia się od nałogu.
- Nie należy niszczyć butelek z alkoholem- ten sposób przejęcia kontroli nad życiem alkoholika nie przynosi żadnych pozytywnych rezultatów, stanowi jedynie usprawiedliwienie dla rodziny, że „coś” robi na rzecz rozwiązania problemu.
- Nie należy pić alkoholu z osobą dotkniętą alkoholizmem- tego rodzaju zachowanie otoczenia tylko wzmacnia nawyk picia u alkoholika i może doprowadzić do uzależnienia innych członków rodziny.
- Nie przejmować obowiązków osoby uzależnionej, zarówno związanych z prowadzeniem domu, jak i pracą czy szkołą.
- Nie żądać i akceptować nierealnych obietnic, gdyż alkoholizm nie jest problemem siły woli. Wymuszając obietnice, które nie mogą być spełnione prowadzi się do kłamstw, a w efekcie do pogłębiania braku wzajemnego zaufania.
NALEŻY KORZYSTAĆ ZE WSZYSTKICH MOŻLIWYCH FORM POMOCY.
ALKOHOLIK I JEGO RODZINA POTRZEBUJĄ POMOCY
SPECJALISTÓW ORAZ NIEPIJĄCYCH ALKOHOLIKÓW.