Ciekawym rozwiązaniem istniejącym w systemie pomocy społecznej jest funkcjonowanie rodzinnych domów pomocy(RDP) zapewniającym całodobową opieką dla osób starszych lub niepełnosprawnych. Osoba fizyczna lub organizacja pożytku publicznego dysponująca budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym, w praktyce np. dużym domem może założyć taką placówkę. Dysponowanie budynkiem oznacza, że można być właścicielem budynku lub go wynajmować.

Być może na terenie gminy są osoby zainteresowane prowadzeniem tego typu działalności, mające odpowiednie predyspozycje opiekuńcze i organizacyjne. Prowadzenie rodzinnego domu pomocy to szczególny typ aktywności zawodowej, to także pasja i oddanie dające dużo satysfakcji z realizacji wartościowych społecznie celów.

Ośrodki pomocy społecznej kierują osoby do rodzinnych domów pomocy. Koszty pobytu są pokrywane identycznie jak w przypadku domów pomocy społecznej. Tak więc w pierwszej kolejności mieszkaniec domu płaci za pobyt do wysokości 70% swoich dochodów, w dalszej kolejności małżonek, dzieci lub rodzice osoby skierowanej. Ewentualną różnicę do całkowitych kosztów pobytu ponosi gmina, z której pochodzi skierowana osoba.

Z punktu widzenia osoby prowadzącej RDP, jest to bardzo korzystne finansowanie.

Dom pomocy powinien być przeznaczony dla nie mniej niż trzech i nie więcej niż ośmiu zamieszkujących wspólnie osób wymagających z powodu wieku lub niepełnosprawności wsparcia w tej formie. W rodzinnym domu pomocy prowadzonym przez osobę fizyczną usługi bytowe i opiekuńcze są realizowane bezpośrednio przez tę osobę, a w przypadku rodzinnego domu pomocy prowadzonego przez organizację pożytku publicznego usługi te są realizowane przez osobę kierującą rodzinnym domem pomocy, która zamieszkuje w rodzinnym domu pomoc. Istotne jest też to, aby odpowiednio dostosować opiekę świadczoną w domu do wymagań pensjonariuszy. W tym względzie można się także posiłkować pomocą innych osób. Oczywiście należy spełnić pewien standard mieszkalny np. pokoje nie więcej niż dwuosobowe, wyposażone w łóżko lub tapczan, szafę, stół, krzesła, szafkę nocną dla każdej osoby oraz inny niezbędny sprzęt wynikający z indywidualnych potrzeb osoby korzystającej z usług rodzinnego domu pomocy, z tym że: pokój jednoosobowy – o powierzchni nie mniejszej niż 12 m2, a pokój dwuosobowy – o powierzchni nie mniejszej niż po 8 m2 na osobę

Kontrolę jakości sprawowanej opieki sprawuje kierownik ośrodka pomocy społecznej nie rzadziej niż raz na pół roku.

Obecnie w polityce społecznej kładzie się duży nacisk na to, aby osoby zwłaszcza starsze zatrzymać w ich miejscu zamieszkania. Znane otoczenie, wspólni znajomi, a przy tym pomoc w codziennych sprawunkach to wartości przyczyniające się do poprawy dobrostanu seniorów. Z pewnością unikamy dużej traumy związanej nagle z zupełną zmianą sposobu życia np. z domowych warunków do warunków panujących w całodobowym domu pomocy społecznej znacznie oddalonym od dotychczasowego miejsca zamieszkania. W rodzinnych domach pomocy znacznie łatwiej następuje wymiana doświadczeń międzypokoleniowych. Nie są to odseparowane instytucje, ale zwykłe domy, gdzie sąsiadem są rodziny z dziećmi, osoby pracujące etc.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ z dnia 31 maja 2012 r. w sprawie rodzinnych domów pomocy określa dokładne standardy i wymagania jakim trzeba sprostać, aby założyć rodzinny dom pomocy.